Skip naar content

Dossier Sponsoring

Naast eigen inkomsten, subsidies, fondsen en giften is sponsoring een belangrijke geldbron voor kunstenaars, creatieven en culturele organisaties bij het waarmaken van hun ideeën en projecten. Anders dan bij bijvoorbeeld fondsen draait het hier lang niet altijd om een financiële bijdrage, maar is er vaak sprake van een bijdrage 'in natura' als in het leveren van materialen en diensten. Welke vorm de bijdrage ook aanneemt, de sponsor heeft altijd een commercieel belang bij sponsoring.


Wat is sponsoring?

Sponsoring is een zakelijke overeenkomst waarbij de sponsor, meestal een bedrijf, geld, producten, diensten of andere zaken beschikbaar stelt aan een persoon of organisatie. Anders dan bij financiële bijdragen door fondsen of een gift van een mecenas, is er bij sponsoring altijd een wederzijds belang.

Het is goed om je te beseffen dat er bij sponsoring dus altijd sprake is van wederkerigheid. Voor beide partijen geldt namelijk dat de sponsoring niet vrijblijvend is: het bedrijf wil – net als de kunstenaar of culturele organisatie - iets terug voor de samenwerking. Dat betekent dus ook dat vraag en aanbod – kunstenaars of organisaties als vrager en bedrijven als aanbieder – elkaar verder kunnen helpen en daarmee dus gelijkwaardig zijn in hun onderlinge relatie.

  • Voor kunstenaars, creatieven en culturele organisaties is sponsoring interessant omdat ze daarmee waardevolle communicatie, kennis, netwerken en faciliteiten kunnen verwerven.
  • Voor de sponsoren is er altijd een commercieel belang. Sponsoring is voor bedrijven een middel, waarmee ze kunnen communiceren met hun doelgroepen. Een bedrijf wil bijvoorbeeld dat zijn merk meer relevant wordt voor een specifieke doelgroep. Maar het kan ook zijn dat een sponsor een product wil testen en dat het project van de kunstenaar of organisatie die omstandigheden biedt.

Kortom, de juiste match tussen sponsor en kunstenaar of organisatie kan grote waarde toevoegen aan een bedrijf en omgekeerd. Dat is goed om te weten bij het doen van een sponsorverzoek. In principe kan ieder bedrijf worden benaderd voor een sponsorverzoek, als er maar sprake is van een gelijkwaardige wederkerigheid.

Analyseer het bedrijf vooraf goed en denk na of het bedrijf echt bij je project of propositie past. Welke waarde creëer jij waar een ander belang bij heeft? Denk goed na over hoe je het bedrijf overtuigt. Wat kan jij voor hen betekenen? Brainstorm met anderen om tot creatieve ideeën te komen en zoek informatie over het bedrijf op. Hebben zij bijvoorbeeld vaker iets soortgelijks gesponsord?

    Waarom zou je gebruik willen maken van sponsoring?

    Er zijn verschillende redenen om gebruik te maken van sponsoring als geldbron, zoals:

    • Sponsoring voor het verwerven van extra financiële middelen om je ideeën en plannen waar te maken;
    • Sponsoring als communicatiemiddel, bijvoorbeeld om meer bekendheid en ruchtbaarheid aan de missie of activiteiten te geven;
    • Sponsoring om specifieke doelgroepen te bereiken, door bijvoorbeeld toegang te krijgen tot faciliteiten, kennis of netwerken, et cetera.

    Een mooi voorbeeld van hoe je een samenwerking met het bedrijfsleven kunt aangaan om nieuw publiek aan te trekken geeft Jan Teeuwisse, directeur van museum Beelden aan Zee in dit interview. Door de samenwerking met de BankGiro Loterij zag het museum veel nieuw publiek binnenkomen.

    Welke vormen van sponsoring zijn er?

    Sponsoring kan op verschillende manieren. Het kan in de vorm van geld, waarbij de sponsor betaalt voor de geboden tegenprestatie of een korting biedt. Maar het kan ook in natura, waarbij de sponsor je geen geld betaalt, maar producten of diensten kosteloos beschikbaar stelt. Dat betekent dat jij die uitgaven niet hoeft te doen. Zo heb je een besparing in je begroting. Dit kan je als dekking met sponsorinkomsten zien.

    Ga met sponsoring in natura goed na of er toch niet over en weer een factuur gestuurd moet worden, zodat de btw correct wordt verrekend. De fiscus kijkt ook mee. Daarnaast maak je met het over en weer sturen van facturen sponsorinkomsten in je begroting expliciet zichtbaar. Dat kan belangrijk zijn bij fondsaanvragen die soms een bepaald percentage aan eigen inkomsten willen terugzien.

    Waarom sponsoren bedrijven?

    Bedrijven die sponsoren doen dat dus primair omdat zij een commercieel belang hebben. Door bij te dragen aan het project van een kunstenaar of organisatie verwachten zij bijvoorbeeld:

    • Meer omzet te genereren, verkoop-/sales promotie
    • Hun naamsbekendheid te vergroten
    • Hun imago te versterken
    • Specifieke doelgroepen te bereiken
    • Maatschappelijke betrokkenheid uit te dragen (MVO)
    • De interne motivatie en betrokkenheid van de medewerkers te vergroten
    • Lokale of regionale betrokkenheid te tonen
    • Relatiemarketing een zet te geven
    • Toegang tot de arbeidsmarkt te vergroten
    • Het versterken van netwerken, en leggen en onderhouden van contacten op managementniveau
    • Testen van hun producten in bijzondere omstandigheden

    Lees het boek 'Sponsoring: hoe en waarom' van Danny de Graaf.

    Lees hoe kunstenaar Bruno van den Elshout sponsoring van een camera regelde voor zijn fotoproject New Horizons.

    Trends in sponsoring

    Sponsoring wordt steeds professioneler en zakelijker: het gaat bedrijven meer dan voorheen om de ‘return on investment’, de match tussen jouw activiteiten en de doelstellingen en waarden van het bedrijf. Daarom is het zo belangrijk de tegenprestaties die geleverd kunnen worden goed zichtbaar te maken. Andere trends zijn:

    • Beleving en belevenis worden steeds belangrijker
    • De eigen medewerkers van bedrijven zijn een belangrijke doelgroep
    • Bedrijven verwachten maatwerk en creativiteit in de uitvoering
    • Een toename van sponsors vanuit het midden- en kleinbedrijf
    • Sponsoring vanuit de doelstellingen voor maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) wordt steeds belangrijker.

    In dit artikel lees je hoe je in contact komt met bedrijven.

    Aan de slag

    Adviezen voor kunstenaars en creatieve makers

    Wil je een artistiek idee realiseren en heb je geld nodig dat je mag houden om de kosten te dekken? Bekijk dan ons advies: de uitvoering van je idee of het onderzoeken, ontwikkelen en testen van je idee

    Adviezen voor culturele organisaties

    Wil je organisatie een project realiseren en is hier geld voor nodig dat zij mogen houden om de kosten te dekken? Bekijk dan ons advies: de uitvoering van een project of het onderzoeken, ontwikkelen en testen van een project.

    Handreiking: goed voorbereid van start met de sponsorsamenwerking

    Cultuur+Ondernemen heeft een handreiking ontwikkeld met tien belangrijke onderwerpen om met je beoogde sponsor te bespreken. De handreiking helpt je om duidelijke afspraken te maken met je sponsor. Onderwerpen die aan bod komen zijn: de zakelijke motieven en gezamenlijke waarden, de tegenprestaties, duur van de samenwerking, communicatie met je sponsor, externe communicatie, inhoudelijke en artistieke onafhankelijkheid, belangenverstrengeling, monitoren en evalueren van de samenwerking, onvoorziene zaken en risico’s en overige formele zaken.

    Inspiratie en tools

    Handboek Sponsoring en Fondsenwerving voor non-profit organisaties

    Het Handboek Sponsoring en Fondsenwerving voor non-profitorganisaties van Hans van der Westen is een concrete, stap-voor-stap-handleiding om meer te halen uit sponsoring en fondsenwerving. Het boek bevat praktische handreikingen, zoals een methode om sponsors en vaste gevers te vinden.

    Stappenplan sponsoring

    BeroepKunstenaar van de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten heeft een handig stappenplan sponsoring gemaakt.