Skip naar content

Dossier Kunst- en cultuurprijzen als alternatieve financieringsbron

Nederland kent een rijke geschiedenis van prijzen in de cultuursector. Ook wat betreft aantallen mag Nederland trots zijn op de vele mogelijkheden die er momenteel zijn: alleen op de website Dutch Heights staan al meer dan 300 prijzen. Naast prestigieus zijn deze prijzen, sinds de bezuinigingen vanaf 2010, een steeds belangrijkere bron van financiering geworden. Vanwege het grote aantal beschikbare prijzen en stipendia is de kans steeds groter dat jij als kunstenaar of creatieve maker zo’n prijs in de wacht kan slepen.

Wat valt er te winnen?

Vaak is er naast een geldbedrag ook publicitaire aandacht aan verbonden. Dat is natuurlijk het moment van de uitreiking van de prijs zelf op een feestelijk moment, maar ook bijvoorbeeld een tentoonstelling of een publicatie over je werk.

Bovendien bieden prijzen en de uitreiking ervan ook de gelegenheid tot het ontmoeten van collega’s en andere professionals en geïnteresseerden, juist ook van buiten de cultuursector. Een potentieel netwerk dus. Verder staat een prijs natuurlijk ook goed op je cv.

Welke kunst- en cultuurprijzen zijn er?

Het prijzenlandschap is behoorlijk versnipperd. Er zijn prijzen te winnen in de beeldende kunst, de architectuur, in film of tv, fotografie, podiumkunsten, en ga zo maar door. De inzet/tegenprestatie en het prijzengeld willen nogal van elkaar verschillen.

De stichting Dutch Heights heeft als doel om dit landschap, als centraal platform voor Nederlandse kunst- en cultuurprijzen, inzichtelijker te maken voor de culturele sector. Niet alleen voor de ontvangers, maar ook voor degenen die prijzen uitloven. De informatieve website is een interessante bron van informatie om goed inzicht te krijgen in het prijzenlandschap.

Wie reiken er kunst- en cultuurprijzen uit?

Er zijn meerdere partijen die prijzen beschikbaar stellen: denk aan fondsen, mecenassen en bedrijven. De doelstellingen kunnen verschillen. Vertrekpunt is dat een prijs een ideëel doel heeft, maar voor een bedrijf kan het ook een marketinginstrument zijn.

Hoe kan ik meedoen aan een kunst- of cultuurprijs?

Als kunstenaar of creatieve maker is het belangrijk om te weten dat het winnen van een prijs geen onbegonnen zaak hoeft te zijn. De meeste prijzen werken met één of meerdere scouts, een selectiecommissie en/of een jury. Zij bepalen autonoom wie de winnaar van de prijs wordt. Er zijn echter ook prijzen waarvoor je je kan inschrijven of aanmelden met een voorstel.

Op de website van Dutch Heights kan je per discipline in de culturele sector zoeken naar bestaande prijzen in Nederland. Uiteraard kan je je verder informeren op de website van de prijzen zelf. Ook vind je informatie over eerdere winnaars.

Voorbeelden van kunst- en cultuurprijzen

Hier alvast een paar grote en kleinere prijzen in het kort:

  • Prix de Rome is een prijs voor beeldend kunstenaars van onder de 40 jaar, met als doel hen verder ontwikkelen, te stimuleren en zichtbaarheid te geven in de sector. Er is ook een Prix de Rome voor architectuur. Naast een geldbedrag van €40.000 is er ook een werkperiode in Rome aan verbonden.
  • De Lira Scherpenzeel Prijs is in het leven geroepen om het belang van goede Nederlandse buitenlandjournalistiek te onderstrepen. Er kunnen allerlei vormen van journalistiek worden ingezet.
  • De jaarlijkse Volkskrant Beeldende Kunst-prijs (de link verwijst naar de genomineerden van 2020) is voor kunstenaars tot 35 jaar die werkzaam zijn in Nederland. Bij deze prijs is de combinatie van idee en realisatie van groot belang, en dat het werk van de kunstenaars van continue kwaliteit is.
  • De Keep an Eye Foundation is een mooi voorbeeld van een fonds met enkele prijzen waar je je, mits je binnen de criteria valt, voor kan aanmelden.

Als je een prijs wint, let dan goed op de fiscale behandeling van de prijs. Sommige prijzen die je ontvangt zijn vrijgesteld van inkomstenbelasting. Bespreek dat met je accountant.

Websites zoals die van Dutch Heights bieden een handzaam overzicht van kunst- en cultuurprijzen die relevant voor je kunnen zijn. Dat wil niet zeggen dat dergelijke sites altijd compleet zijn. Zelf zoeken op internet kan lonen! Denk hierbij niet alleen aan zoektermen als "kunstprijs" of "cultuurprijs", maar ook bijvoorbeeld "talentontwikkeling cultuurfonds".